Trong bối cảnh chi phí logistics biến động mạnh theo giá nhiên liệu, lạm phát và nhu cầu thị trường, việc hiểu rõ cách tính chi phí vận chuyển hàng hóa là điều cần thiết để doanh nghiệp và cá nhân kiểm soát ngân sách hiệu quả. Bài viết này sẽ cập nhật công thức tính mới nhất năm 2025, đồng thời phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến giá vận chuyển để giúp bạn đưa ra lựa chọn tối ưu nhất.
Chi phí vận chuyển hàng hóa là tổng số tiền mà người gửi hàng cần trả để một đơn vị vận tải thực hiện việc chuyển hàng từ điểm xuất phát đến điểm nhận hàng. Chi phí này bao gồm nhiều thành phần như:
Hiểu rõ cách tính chi phí vận chuyển hàng hóa giúp doanh nghiệp dự toán chi phí chính xác và có thể đàm phán với nhà cung cấp dịch vụ tốt hơn.
Chi Phí Vận Chuyển Hàng Hóa Là Gì?
Tính đến năm 2025, sự đa dạng trong chủng loại hàng hóa và phương tiện vận chuyển khiến các đơn vị logistics tại Việt Nam thường áp dụng linh hoạt nhiều phương pháp tính chi phí khác nhau. Tuy nhiên, phổ biến nhất vẫn là hai cách tính chính: theo khối lượng thực tế và khối lượng quy đổi. Việc lựa chọn phương pháp nào tùy thuộc vào đặc điểm hàng hóa, mục đích tối ưu hóa chi phí hoặc đảm bảo lợi nhuận của đơn vị vận chuyển.
Phương pháp này phù hợp với các loại hàng hóa có mật độ cao, nghĩa là nặng về khối lượng nhưng kích thước không quá lớn – chẳng hạn như máy móc, nguyên vật liệu rời, thiết bị công nghiệp…
Công thức tính: Chi phí vận chuyển = Trọng lượng hàng (kg) × Đơn giá cước (VNĐ/kg)
Trong đó:
Ví dụ thực tế:
→ Chi phí vận chuyển = 500 × 3.500 = 1.750.000 VNĐ
Lưu ý: Một số nhà vận tải có thể tính thêm phụ phí theo từng nhóm ngành hoặc phụ phí xếp dỡ, nếu hàng cồng kềnh hoặc cần thiết bị hỗ trợ đặc biệt.
Tính Theo Khối Lượng Thực Tế (Trọng Lượng)
Đối với các mặt hàng có trọng lượng nhẹ nhưng kích thước lớn (gọi là hàng cồng kềnh), như: chăn ga, thùng xốp, balo, túi khí, nội thất nhẹ, bao bì nhựa,… thì cách tính theo khối lượng quy đổi sẽ được áp dụng.
Vì chiếm nhiều diện tích thùng xe/container hơn so với khối lượng thực, nên đơn vị vận tải sử dụng công thức quy đổi từ thể tích ra trọng lượng để tính giá.
Khối lượng quy đổi (kg) = (Dài × Rộng × Cao)/Mẫu số quy đổi
| Phương thức vận chuyển | Mẫu số quy đổi phổ biến (năm 2025) |
|---|---|
| Đường bộ | 3.500 – 5.000 |
| Đường hàng không | 6.000 |
| Đường biển | Tính theo container (CBM) |
Khối lượng quy đổi = (100 × 80 × 70)/5.000 = 112 kg
Nếu đơn giá cước là 3.500 VNĐ/kg, thì:
→ Chi phí vận chuyển = 112 × 3.500 = 392.000 VNĐ
Lưu ý quan trọng: Nếu kiện hàng có trọng lượng thực là 65 kg (thấp hơn khối lượng quy đổi 112 kg), đơn vị vận chuyển sẽ áp dụng mức tính theo khối lượng quy đổi, vì nó cho kết quả cao hơn. Điều này giúp đảm bảo tối ưu hóa không gian xe, container và đảm bảo lợi nhuận khai thác.
Tính Theo Khối Lượng Quy Đổi (Thể Tích)
Trên thực tế, hầu hết các công ty vận tải luôn áp dụng đồng thời cả hai cách tính – theo trọng lượng thực tế và khối lượng quy đổi. Sau đó, sẽ lựa chọn phương pháp nào cho kết quả lớn hơn để làm căn cứ tính giá cước.
Điều này đảm bảo:
Trong thực tế, chi phí vận chuyển hàng hóa không chỉ phụ thuộc vào khối lượng hay kích thước của kiện hàng, mà còn bị chi phối bởi hàng loạt yếu tố khác. Việc hiểu rõ các yếu tố này sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí và lựa chọn phương án vận chuyển phù hợp nhất. Dưới đây là các yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến cách tính chi phí vận chuyển hàng hóa:
Khoảng cách là yếu tố cơ bản nhất trong việc xác định chi phí vận chuyển. Tuy nhiên, không phải cứ “xa là đắt” theo tỉ lệ tuyến tính. Thực tế, nhiều đơn vị vận chuyển hiện nay áp dụng bảng giá cước theo chặng, trong đó:
Lưu ý: Gửi hàng tuyến cố định (ví dụ TP.HCM – Hà Nội) thường rẻ hơn so với các tuyến không thường xuyên khai thác.
Khoảng Cách Vận Chuyển
Tùy thuộc vào tính chất vật lý, hàng hóa sẽ phát sinh các chi phí cộng thêm như:
Việc phân loại hàng hóa đúng cách là yếu tố then chốt để tính chi phí chính xác và tránh tranh chấp về sau.
Đặc Tính và Loại Hàng Hóa
Chi phí vận chuyển thay đổi đáng kể tùy theo loại phương tiện sử dụng:
| Phương tiện | Ưu điểm | Chi phí ước tính |
|---|---|---|
| Xe tải nhẹ (0,5–2 tấn) | Phù hợp giao hàng nội thành, linh hoạt | Thấp – Trung bình |
| Xe tải thùng, xe mui bạt (5–10 tấn) | Chở hàng cồng kềnh, tiết kiệm theo số lượng | Trung bình |
| Xe container, đầu kéo | Vận chuyển đường dài, hàng lớn | Cao hơn, nhưng ổn định |
| Xe đông lạnh | Chuyên chở thực phẩm, y tế | Chi phí cao hơn do tiêu hao nhiên liệu làm lạnh |
| Đường hàng không | Giao siêu tốc, hàng quan trọng | Rất cao, tính theo khối lượng quy đổi |
| Đường biển | Hàng xuất nhập khẩu, tải trọng lớn | Thấp nếu tính theo đơn giá/CBM |
Chi phí vận chuyển cũng bị ảnh hưởng mạnh bởi thời điểm thực hiện dịch vụ:
Thời Điểm Giao Hàng và Điều Kiện Vận Hành
Để kiểm soát chi phí vận chuyển hàng hóa, doanh nghiệp có thể áp dụng một số chiến lược sau:
Cách Giảm Thiểu Chi Phí Vận Chuyển Hiệu Quả
Một đơn vị vận chuyển uy tín không chỉ cung cấp bảng giá minh bạch mà còn có hệ thống quản lý vận hành tối ưu, giúp hạn chế phát sinh chi phí không mong muốn như:
Công ty vận tải Minh Hiếu – đơn vị vận tải hàng hóa đường bộ có mạng lưới rộng khắp 63 tỉnh thành, đang cung cấp dịch vụ vận chuyển minh bạch chi phí, hỗ trợ báo giá nhanh, theo dõi vận đơn thời gian thực và dịch vụ bảo hiểm hàng hóa chuyên biệt.
Đơn Vị Vận Tải Uy Tín – Yếu Tố Quyết Định Chi Phí Thật Sự
Việc nắm rõ cách tính chi phí vận chuyển hàng hóa năm 2025 không chỉ giúp cá nhân và doanh nghiệp chủ động hơn trong kế hoạch tài chính mà còn tối ưu hóa chuỗi cung ứng. Tùy theo loại hàng, phương thức vận tải và khoảng cách, người gửi cần lựa chọn công thức tính phù hợp, đồng thời tìm kiếm đối tác vận chuyển đáng tin cậy để đảm bảo chi phí hợp lý và dịch vụ chuyên nghiệp.